Castreren, steriliseren en hormoonimplantaten

Bent u op zoek naar informatie over wanneer castreren, steriliseren en hormoonimplantaten toedienen?

Het mannetje en castratie

Mannelijke fretten worden ook wel ‘rammen’ genoemd. Zij hebben een penis onder de buik, ter hoogte van de navel. Deze zit verborgen in een soort zakje. Het penisbotje in een J-vorm is in de penis goed voelbaar. Dit ‘haakje’ kan soms blijven hangen achter de tralies van de kooi, wat voor de fret erg pijnlijk is. Gedurende het bronstseizoen zijn de testikels goed zichtbaar als twee grote knikkers, gelegen net onder de anus. Buiten dit seizoen om zijn de testikels flink kleiner en meer op grootte van een erwt.

Waarom castreren?

Een mannetje waarmee niet gefokt wordt, kan vaak het beste worden gecastreerd. Een castratie maakt de fret makkelijker in de omgang en vermindert daarnaast de eigenaardige geur die ze uitscheiden. Wanneer een mannetje bij een of meerdere fretten wordt gehouden, is een castratie noodzakelijk.

Indien mannetjes niet worden gefokt, kunnen zij het beste na 5-8 maanden worden gecastreerd. Herhaaldelijk komt het voor dat maar 1 testikel afgedaald is. Dit fenomeen heet ‘cryptorchisme’. Desondanks heeft een fret altijd 2 testikels. In zo’n geval zit de andere bal nog in de buik, bij het lieskanaal, of voor de balzak. Een castratie is niet nuttig als alleen de afgedaalde bal verwijderd wordt.

Heel af en toe komt het voor dat beide testikels niet zijn afgedaald. Wanneer de niet-afgedaalde testikel(s) zich niet in de buik maar tussen het lieskanaal en de balzak bevind(t)(en), kan er naast een castratie ook voor een implantaat gekozen worden.

Het vrouwtje en sterilisatie

De ‘vulva’ (geslachtsopening) van het ‘moertje’ (vrouwtje) ligt onder de anus. Gedurende haar loopsheid, ook wel het bronstseizoen genoemd, zijn de vulvalippen erg gezwollen waardoor de vulva op een koffieboon lijkt. Bij langdurige loopsheid lijkt de vulva door de zwelling mogelijk nog groter.

Onder invloed van vrouwelijke hormonen zwelt de vulva bij een loops vrouwtje op tot een grote koffieboon. Als zij niet gedekt wordt, blijft zij het hele bronstseizoen (6 maanden) loops. Waneer de loopsheid eindigt en het vrouwtje gedekt is, treedt de eisprong op en begint de zwangerschap. Wanneer zij niet gedekt wordt, verhogen de vrouwelijke hormoonspiegels waardoor de functie van het beenmerg vermindert. De zogenaamde ‘beenmergdepressie’ kan de fret erg ziek maken en zelfs overgaan tot overlijden!

Waarom sterilisatie?

Wanneer vrouwtjes niet mee wordt gefokt, kunnen zij worden gesteriliseerd. Als ze te lang loops blijven, treedt het risico op beenmergedepressie en mogelijk overlijden op. Bij een sterilisatie worden alle twee eierstokken weggehaald.

Vrouwtjes worden loops in het voorjaar na hun geboorte, wat gelijk staat aan 4 tot 10 maanden oud. Alhoewel het natuurlijke bronstseizoen loopt van maart tot september, worden sommige vrouwtjes eerder loops. Dit komt vooral voor bij dieren die blootgesteld zijn aan veel kunstmatig licht.

Het beste is om de sterilisatie vóór of in het begin van de loopsheid uit te voeren. Doorgaans gebeurt dit vanaf 6 maanden leeftijd.

Castreren, steriliseren en hormoonimplantaten

hormoonimplantaten: een goed alternatief voor castratie en sterilisatie

De Universiteitskliniek in Utrecht doet al enige tijd onderzoek naar bijniertumoren bij fretten en onderzoekt mogelijkheden deze te voorkomen. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat castratie of sterilisatie zeer wel mogelijk betrokken zijn bij het ontstaan van bijniertumoren op latere leeftijd. Om deze reden is er onderzoek gedaan naar alternatieven voor een chirurgische castratie en sterilisatie.

Uit het onderzoek bleken hormoonimplantaten als deslorin (Suprelorin®) een goed alternatief. Deze implantaten onderdrukken (tijdelijk) de afgifte van geslachtshormonen. De effecten bij hormoonimplantaten zijn hetzelfde als bij een chirurgische castratie/sterilisatie, zoals het gedrag en de geur. Vrouwtjes worden niet meer loops en hebben bovendien geen last van beenmergdepressie. Zowel mannetjes als vrouwtjes zijn niet meer bronstig of vruchtbaar. Verder gedragen ze zich minder territoriaal en kunnen ze vaak weer speels zijn met andere fretten. Gezien dezelfde effecten kunt u hormoonimplantaten beschouwen als ‘chemische’ castratie/sterilisatie.

Hormoonimplantaten hebben weinig bijwerkingen. Op de markt zijn er 2 soorten: het ‘kleine’ implantaat dat zo’n 2 jaar werkzaam is, en het ‘grote’ implantaat dat goed is voor ongeveer 3-4 jaar. Het implantaat is makkelijk zonder narcose toe te dienen. Het plaatsen is vergelijkbaar met die van een identiteitschip.

Vanaf 3-4 maanden leeftijd kunnen hormoonimplantaten worden geplaatst. Bij mannetjes wordt aangeraden om te wachten totdat ze expliciet seksueel gedrag vertonen.

Voordelen van een implantaat:

• Wij hopen dat de hormoonimplantaten ervoor zorgen dat fretten op latere leeftijd minder kans hebben op bijnierproblemen. Omdat het onderzoek nog niet is afgerond, zijn hier momenteel nog geen harde bewijzen voor, maar alles wijst erop dat het wel zo is.
• Er is geen operatie en narcose nodig. Dit is in het bijzonder een voordeel bij verzwakte, oudere of zieke dieren.
• Een ‘klein’ implantaat biedt de mogelijkheid om na 2 jaar, wanneer het implantaat is uitgewerkt, alsnog met een vrouwtje te fokken.

Nadelen van een implantaat:

• Vrouwtjes kunnen zo’n 1 week loops worden na het inbrengen van het implantaat. Dit is geen probleem gezien de korte tijd.
• Vrouwtjes die al loops zijn tijdens het plaatsen van het implantaat hebben een hogere kans op schijnzwangerschap. Dit ontstaat zo’n 1,5 à 2 maanden na de plaatsing en leidt tot onwenselijk gedrag richting haar hokgenoten. Als een schijnzwangerschap optreedt, kan uw fret beter apart worden gezet. Er zijn goedwerkende medicijnen beschikbaar om de duur van de schijndracht te verkorten. Desondanks gaat de voorkeur uit naar het implanteren van vrouwtjes vóór de loopsheid.
• Als baasje zult u zelf in de gaten dienen te houden of de chip uitgewerkt is. U kunt preventief op tijd een nieuwe chip laten zetten.
• Hormoonimplantaten zijn duurder dan een chirurgische castratie/sterilisatie.

Ons advies: de voordelen van een hormoonimplantaat wegen op tegen de nadelen. Om deze reden adviseren wij een implantaat te plaatsen bij alle intacte fretten.

Neem contact op

Heeft u vragen over Castreren, steriliseren en hormoonimplantaten, of een andere vraag? Een betrokken enthousiast team, met toegewijde en ervaren dierenartsen en assistenten, levert de beste zorg voor uw gezelschapsdier.

Iedereen in Dronten, Swifterbant, Biddinghuizen, Lelystad, Kampen, IJsselmuiden en Zwolle, maar ook daar buiten is van harte welkom in onze dierenkliniek.